بەپێی ئامارە فەرمییەکانی ڕێکخراوەکان و بەڕێوبەرایەتیەکان، لە ماوەی 10 ساڵی رابردوودا زیاتر لە هەزار ئافرەت لە هەرێمی کوردستان کوژراون یان خۆیان کوشتوە، کە زۆربەی هەرە زۆریان لە ئەنجامی توندوتیژیی و کوشتن لەژێر ناوی شەرەف، دەستدرێژیی سێکسی، کێشەکانی کۆمەڵایەتی، بازرگانیکردن بە ژن‌ و کچ، هەڕەشە و سووکایەتیکردن، هەروەها خیانەت. 
بەپێی ئامارەکان ئەم توندو تیژیانە ساڵ بەساڵ لە کشان دایە و زۆربەی ناوچەکانی هەرێمی کوردستان ئەم حاڵەتانەیان تیا تۆمار دەکرێت، لەمانە تەنها شاری هەڵەبجە و ناوچەی هەورامان وەک ناوچەیەک کە حاڵەتی "ژن کوشتن"ـی تیا ئەنجام نادرێت ئاماژەی بۆ کراوە، هەرچەندە ژمارەیەک لە چالاکوانانی ژنان دەڵێن لە ھەڵەبجە جۆرەکانی دیکەی توندوتیژی ھەیە، بەڵام دەشارێتەوە.
سۆزان فەرەج، چالاکوانی بواری ژنان پێشتر بە سایتی ئاوێنەی ڕاگەیاند: توندوتیژیی تەنها "ژن کوشتن" نییە، بەڵکو چەندین هەڵسکەوت‌ و رەفتاری نەشیاو دەچنە خانەی توندوتیژییەوە و لە هەڵەبجە و هەورامان توندوتیژیی ھەیەو بەشێوەیەکی عەشایەری چارەسەر دەکرێ.
هەروەها گوڵستان مەحەممەد، بەرپرسی نوسینگەی مافی مرۆڤ لە ھەڵەبجە جەختی لەوە کردەوە کە توندوتیژیی دیاردەیەکی جیھانیە و ناکرێ بوترێت لە هەڵەبجە و هەورامان بەتەواوی بنەبڕکراوە.