سەرۆك وەزیران واژۆكردنی گرێبەستی دامەزراندنی پاڵاوگەی فاو لەگەڵ كۆمپانیایەكی چینی رادەگەیەنێت
ئەمڕۆ پێنجشەممە، سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران محەمەد شیاع سودانی، ڕێككەوتنی لەگەڵ بەندەرەكانی ئەبوزەبی سەبارەت بە هاوبەشی بۆ بەڕێوەبردنی بەندەری فاو ڕاگەیاند، و وتیشی: گرێبەستی دامەزراندنی پاڵاوگەی فاو لەگەڵ كۆمپانیایەكی چینی واژۆكردووە.
نوسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆك وەزیران لە بەیاننامەیەكدا رايگەیاند: سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران محەمەد شیاع سودانی، لەگەڵ كۆمپانیا گەورەكانی ئەمریكای تایبەت لە بواری نەوت و گاز كۆبووەوە، ئەمەش لە چوارچێوەی مێزی دەوریدا بوو كە ژووری بازرگانی دوولایەنەی عەرەبی-ئەمریكی لە شاری هیوستن لە ویلایەتی تەكساس ئامادیبوون كە لە چوارچێوەی سەردانەكەی بۆ ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بەڕێوەچوو.
بەپێی بەیاننامەكە، سودانی پێداچوونەوەی بە بەرنامەی حكومەت و ئامانجەكانی كرد بەرەو وەبەرهێنانی گونجاوی نەوت و گاز و دیدگای داهاتووی و پێداچوونەوە بە دیارترین پڕۆژە ستراتیژییەكانی جێبەجێكردن لە عێراق، هەروەها دەرفەتی وەبەرهێنان بۆ پڕۆژەی تایبەت و پێشخستنی تەواوكەری پێنجەم و خولی شەشەم كە 30 كێڵگەی نەوت و گاز و بلۆكی گەڕانی غاز لە ئەنبار و نەینەوا و دیوانیە و نەجەف و سەماوە لەخۆدەگرێت.
ڕاشیگەیاند: داواكاری بۆ تەواوكەرەكانی خولی پێنجەم و شەشەم دوو هەفتە درێژ دەكرێتەوە، بۆ پێدانی دەرفەت بەو كۆمپانیایانە كە ئارەزووی پێشكەشكردنی داواكاری دەكەن، و جەختیشیكردەوە: كە عێراق شاهیدی دۆخێكی ئەمنی سەقامگیرە لە هەموو رویەكەوەو داواشی لە كۆمپانیا ئەمریكییەكان كرد كە هاوبەشی لەگەڵ كەرتی تایبەتی عێراقدا بكەن، كە سەرنج و پشتیوانی حكومەت وەردەگرێت، هەروەها ئاماژەی بە پەرەسەندنی هەمەلایەنە كرد كە عێراق لە هەموو سێكتەرەكاندا بەخۆیەوە بینیوە.
هەر لەو كۆبوونەوەیەكدا سەرۆك وەزیران رایگەیاند: ئێمە دیدگایەكمان هێنایە ئاراوە كە پەیوەندی لەگەڵ ئەمریكا چۆن دەبێت، دوای لێكتێگەیشتن و كۆبوونەوە لەگەڵ سەرۆك بایدن، كە لەسەر بنەمای هاوبەشی و كراوەیی لە هەموو بوارەكاندا بێت، و وتیشی: دیدگاكەمان لەسەر بنەمای بەرژەوەندی هاوبەشە، و لەڕێگەی كاری هاوبەشەوە بەشێوەیەكی بەهێز ئامادە دەبێت، بەتایبەتی بوونی كۆمپانیاكان و وەبەرهێنان لە دەرفەتەكان لەعێراقدا.
ئاشكراشیكرد: عێراق لەبازاڕی وزەدا گرنگییەكی زۆری هەیە لەڕووی بەرهەمهێنان و یەدەگەوە، هەلومەرجی سەخت و تەحەددیاتی پێشووش نەیانهێشت بگاتە قۆناغی وەبەرهێنانی گونجاوی سامان، و وتیشی: ئێمە لەم دواییانەدا نزیك بووینەتەوە لە خۆژێنی لە بەرهەمە وەرگیراوەكانی نەوت كە لە ساڵانی پێشوو هاوردەمان كردووە.
دووپاتیشیكردەوە: حكومەتەكەمان بە بیرۆكەیەكی نوێی ئیستغلالكردنی سامان دەستی پێكرد، بە زیادكردنی توانای بەرهەمهێنان، وەبەرهێنان لە غازی هاوەڵ، و چوونە ناو پیشەسازییەكانی بەرهەمهێنان لە پترۆكیمیایی، و وتیشی: پلانێكمان داڕشتووە بۆ گۆڕینی 40%ی هەناردەكردنمان بۆ وەرگیراوەكانی نەوت.
سەرۆك وەزیران جەختیشیكردەوە: هاوردەكردنی غاز ساڵانە 4 ملیار دۆلاری تێدەچێت، لەكاتێكدا هاوتای 1300 ملیۆن پێ سێجا ستاندارد دەسوتێنین، ئەوە جگە كاریگەرییە نەرێنییەكانی لەسەر ژینگە، و وتیشی: پلانمان ئەوەیە كە لە ڕێگەی گرێبەستە گرنگەكەی كۆمپانیای تۆتالەوە سووتانی غاز ڕابگرین، كە هەنگاوێكی ستراتیژییە، و هانی كۆمپانیای (هانویڵ) و هەموو كۆمپانیاكان دەدەین؛ بەمەبەستی جێبەجێكردنی ئەو گرێبەستانە.
رونیشیكردەوە: ئێمە سەرقاڵی جێبەجێكردنی وێستگەیەكی وزەی خۆریش بە توانای 1000 مێگاوات، جگە لە پرۆژەی حوقنی ئاو بۆ بیرەكان، و وتیشی: خولی پێنجەم ئەو پڕۆژانە لەخۆدەگرێت كە لەلایەن كۆمپانیای ئیماراتی (هیلال) و كۆمپانیایەكی چینی جێبەجێ دەكرێن، جگە لە هەوڵی نیشتیمانی، و پلانمان هەیە لەم ماوەیە دیاریكراوەدا بگەینە دوو هەزار و 400 ملیۆن پێ سێجا ستاندارد.
سودانی تەئكیدیشیكردەوە: ئێمە پڕۆژەی تایبەت دەخەینەڕوو، لەوانەش پڕۆژەی هاوپێچ بە خولی پێنجەم و شەشەم، و ماوەی 15 ڕۆژ درێژ دەكەینەوە، بۆ ڕەخساندنی دەرفەت بۆ پێشكەشكردنی داواكاری بۆ گەشتەكان، و وتیشی: خولی شەشەم كێڵگە دەوڵەمەندەكان بە غازی سروشتی ئازاد لەخۆدەگرێت.
دووپاتیشیكردەوە: دەستمان كرد بە پێشكەشكردنی (پڕۆژەی یەكگرتوو)، لەوانە دەرهێنانی نەوت، وەبەرهێنانی غازی هاوەڵ، و دامەزراندنی وێستگەیەكی كارەبا و پاڵاوگە و پیشەسازییەكانی پترۆكیمیایی، و وتیشی: دەرفەتی پڕۆژەی یەكگرتوو لە كێڵگەكاندا دەخرێتەڕوو؛ دیما لە میسان، ئیبن عومەر لە بەسرە، كێڵگەكانی عەمارە و كمیت لە میسان، و پارچەی گەڕان لە زیقار، و وتیشی: دەرفەتمان هەیە بۆ دامەزراندنی كۆمەڵگای پترۆكیمیایی و پەین لە كەربەلا، كۆمەڵگای پترۆكیمیایی فاو، و پڕۆژەی نەبراس، دوای ئەوەی كۆمپانیای شێڵ داوای لێبوردنی كرد بەهۆی ڕەوتێكی نوێی كۆمپانیاكە لە گرنگیدان بە پڕۆژەكانی غاز.
راشیگەیاند: پلانمان هەیە كە پەیوەندی بە چەندین شوێنی هەناردەكردنەوە هەیە، و پێویستیمان بە نەرمی لە هەناردەكردندا پێویستی بە پشت بەستن بە بازاڕی زیاتر هەیە.
ئاشكراشیكرد: ڕێگای گەشەپێدان كە بەستراوەتەوە بە بەندەری فاو پڕۆژەیەكی گرنگ دەبێت، و ئێمە هەماهەنگی لەگەڵ لایەنی توركی دەكەین سەبارەت بەو بەندەری فاو لە كۆتایی ساڵی 2025 دەچێتە خزمەتەوە، و یەكێكە لە گەورەترین بەندەرەكانی ناوچەكە، و وتیشی: لەگەڵ بەندەری ئەبوزەبی ڕێككەوتین لەسەر هاوبەشییەك بۆ بەڕێوەبردنی بەندەری فاو، لەئێستاشدا خەریكی تەواوكردنی وردەكاری گرێبەستەكانن.
رونیشیكردەوە: شارێكی گەورەی ئابووری و شارێكی نوێی نیشتەجێبوون هەیە كە بەستراوەتەوە بە بەندەری فاو كە پڕۆژەی سەرجەم پیشەسازییە پەیوەندیدارەكان لەخۆدەگرێت، و وتیشی: گرێبەستێك لەگەڵ كۆمپانیایەكی چینی واژۆ دەكەین بۆ دامەزراندنی پاڵاوگەی فاو بە توانای 300 هەزار بەرمیل لە ڕۆژێكدا.